کهنسال ترین درختان بنه ایران در خراسان جنوبی با تاج های چتری و قدی بلند و سر به فلک کشیده چشم انتظار بازدید و میعاد با مسافران نوروزی هستند.

به گزارش خبرنگار از بیرجند، کویر گویی قطعه ای از بهشت است که خداوند برای عبرت آدمیان از میان دل دشت های بی آب و علف و صخره های سنگی سر به فلک کشیده آن و از میان زمین های سرد و سخت و گاهی سوزان تفتان درختان شاداب و سرسبز چنار، سرو و بنه را آفریده  تا جلوه هایی از قدرت بیکران خود را به آدمی نشان داده و انسان را در دل کویر بی آب و علف و جهنم مانند، مدهوش و حیران جمال و جلال بی انتهای خود کرده تا آدمی انگشت تحیر به دهان گرفته و همنوای کوهساران و ستارگان بی کران کویر فریاد فتبارک الله احسن الخالقین را سر داده وهمراه موجودات عالم تسبیح گوی خداوند شود.

آری جلوه های جمال خداوند را تنها نمی توان در باران، گل ها و درختان  سرسبز شمال ایران جستجو کرد بلکه کویر هم با آفرینش عجیب و شگفت خود مظهر عجایب و خلقت بی مثال خداوند است.

خداوند با رویاندن درختان سر به فلک کشیده سرو و بنه از میان دل صخره های سنگ لاخی و کوه های سربه فلک کشیده به آدمی نشان داده که انسان حتی اگر در قعر جهنم سوزان هم روییده باشد ولی فلسفه خلقت خود را بداند خواه ناخواه با حرکات و رفتار خود نه تنها خود تسبیح گوی خداوند است بلکه می تواند با نشان دادن جلوه های بی نظیر خلقتش زیبایی جمال الهی را در عالم پراکنده کرده و عالمی را تسبیح گوی خداوند کند.

درختان کهنسال سرو و بنه خراسان جنوبی هم با اندام های سر به فلک کشیده و تاج های بلند و چتری خود با عمری بیش از هزار تا 800 سال در دل سال های خشک کویر تسبیح گوی خداوند بوده و با نمایش جلوه های آفرینش خود به پژوهشگران  ورق هایی نا گفته از خلقت را نشان می دهند که اگر انسان کنجکاو و پژوهشگر با خلقت دقیق و شگفت عالم به خصوص کره زمین نیز آشنا خواهد شد.

درختان کهنسال خراسان جنوبی روایتگر عمر چند هزار ساله زمین

رئیس دانشکده منابع طبیعی و محیط زیست دانشگاه بیرجند با بیان این که در ختان کهنسال خراسان جنوبی روایتگر عمر چند هزار ساله زمین هستند،از مسافران نورزوی برای بازید از این جاذبه های طبیعی و منحصر به فرد استان دعوت کرد.

 محمدرضا رضایی در گفتگو با خبرنگار مهر، با بیان اینکه درختان برای زمین حکم یک جعبه سیاه را داشته که تمام خاطرات زمین را در خود محفوظ نگه می دارند، گفت: درختان کهنسال سرو و بنه خراسان جنوبی در صورت توجه بیشتر و معرفی بهتر به مردم یکی از منابع مهم رونق اکوتوریسم و جذب گردشگران داخلی و خارجی به استان هستند که می توانند در رونق اقتصادی خراسان جنوبی نقش به سزایی داشته باشند.

وی افزود: ما باید بدانیم که وجود پایه‌های کهنسال در هر کشوری نشانه‌ وقار سرزمینی آن کشور بوده و در مطالعات مشهور به گاه‌شناسی درختی، بهترین شاخص و ابزار برای بررسی حال زمین در طول صدها و هزاران سال گذشته‌ای است که آن درخت در آن بستر می زیسته است.

استاد دانشگاه بیرجند ادامه داد: توجه به این نکته جالب است که بدانیم کمتر کشوری شاید در جهان وجود داشته باشد که تعداد پایه‌های کهنسال موجود در آن از هزار عدد هم  گذر کرده و از این منظر ایران و به خصوص خراسان جنوبی بی نظیر است.

وی تصریح کرد: ثبت ملی در ختان کهنسال خراسان جنوبی اقدامی بسیار موثر بوده اما متاسفانه در سایر استان های کشور ممکن است توجه چندانی به این پدیده های بی نظیر اکو توریسمی نداشته باشند.

 رضایی افزود: درختان و حلقه های سنی و بررسی شیمیایی آن اطلاعات موثری در اختیار زیست شناسان و باستان شناسان برای تقسیم بندی دوره های مختلف زمین و تخمین سن زمین و مشخص شدن جدول پیدایش حیات و تکامل جانواران و جاندارن در زمین قرار می دهد.

وی عنوان کرد: متاسفانه مردم خراسان جنوبی و عامه مردم بدون این که از ارزش واقعی این درختان اطلاع داشته باشند در کنار آنها زندگی می کنند اما از آن جایی که در ایام عید و تعطیلات قرار داریم بازدید از این درختان فرصت مناسبی برای آشنایی با عمر هزار ساله زمین در اختیار مسافران نوروزی قرار داده و سفر آن ها را هیجان انگیز می کند.

وی با تاکید بر اینکه جاذبه های اکوتوریسم خراسان جنوبی نیازمند معرفی عمومی است؛ بیان داشت: میراث فرهنگی علاوه بر معرفی بافت های تاریخی استان باید توجه بیشتری به معرفی جاذبه های اکوتوریسمی استان به خصوص درختان کهنسال داشته باشد.

استاد دانشگاه بیرجند ادامه داد: ما نباید به درختان به چشم ابزاری نگاه کنیم که تنها تامین کننده غذا، دارو، خوراک و چوب ما هستند بلکه بر خلاف تصور عامه درختان موجودات زنده و شاهدان عینی حوادث و تاریخچه زمین هستند که با شاخ برگ خود روند تکامل حیات را به انسان نشان می دهند.

رضایی با دعوت از مردم و مسافران نوروزی برای بازدید از درختان کهنسال خراسان جنوبی گفت: از مسافران نوروزی و بازدید کنندگان محترم تمنا دارم که فراموش نکنند درختان موجودات زنده ای هستند و از نوشتن یادگاری و رنج دادن این موجودات زنده پرهیز کنند بلکه سعی کنند به وظیفه دینی و ملی خود عمل کرده و این درختان را به عنوان میراث مادی و معنوی به نحو درست برای آیندگان حفظ کنند.

 کهنسال ترین درختان بنه ایران در خراسان جنوبی

 شریعتی منش، سرپرست میراث فرهنگی خراسان جنوبی در گفتگو با مهر، بیان داشت: در ختان کهنسال بنه و سرو خراسان جنوبی در فهرست آثار ملی طبیعی ثبت شده اند.

وی گفت: این درختان کهنسال شامل درخت بنه بیرجند، درخت سرو فورگ درمیان، درختان بنه قدمگاه بلنجیر خوسف، درخت سروهزارساله روستای گسک، درخت چنار کهنسال مزار تیمور، چنار دوشنگان، زیتون های فسون، چنار رزگ، سرو کهنسال بهلگرد و درخت بنه 800 ساله  روستای رچ در شمال غربی بیرجند می شوند.

وی افزود: پس از ثبت این درختان کهنسال تحت نظارت،مراقبت و حمایت سازمان میراث فرهنگی کشور بوده و هرگونه اقدام و عملیاتی که منجر به تخریب یا تغییر در اصالت آنها شود ممنوع است.

درخت 500 ساله بنه در بیرجند

سرپرست میراث فرهنگی خراسان جنوبی با بیان این که درخت بنه کهنسال بیرجند با شماره ثبت ملی 186 در 10 کیلومتری جنوب شرقی شهرستان بیرجند قرار دارد، گفت: به این دلیل که به لحاظ جغرافیایی این درخت بنه به  تنهایی در منطقه رشد کرده مردم  از سال های دور این درخت را با نام یکه درخت می شناسند.

 شریعتی منش با بیان این که این درخت، داخل زمین هایی رسوبی بوده و اطراف آن یک کارگاه سنگ بری و سوله های مربوط به یک مرغداری قرار دارد، گفت: این درخت وضعیت ظاهری سالمی داشته و تاج پوششی کروی آن بسیار سرسبز و شاداب است.

وی افزود: براساس قطر درخت، کارشناسان عمر این درخت را 400 تا 500 سال قدمت زده اند.

سرپرست میراث فرهنگی خراسان جنوبی ادامه داد: با توجه به قرار گرفتن این درخت کهنسال در فاصله بین شهر بیرجند به عنوان مرکز استان و روستاهای بهلگرد و نوفرست که دارای دو درخت کهنسال سرو هستند این مسیر به یک مسیر بکر برای گردشگری و اکوتوریسم تبدیل شده است.

شریعتی منش ادامه داد: این درخت از نظر ژنتیکی یکی از گونه های منحصر به فرد در کشور برای مطالعات پژوهشگران گاه شناسی درختی است.

سرو کهنسال فورگ و بنه قدمگاه بلنجیر

وی با بیان این که درخت سرو کهنسال فورگ درمیان هم با شماره 153 در فهرست میراث طبیعی ثبت شده است، گفت: این درخت در روستای فورگ در فاصله 140 کیلومتری شرق شهر بیرجند قرار داشته و همچنین در مجاورت مزار روستا درخت کهنسال سروی به قطر 191 سانتیمتر و وسعت تاج 335 مترمربع وجود دارد.

سرپرست میراث فرهنگی خراسان جنوبی افزود: روشن کردن شمع برای نذر در تنه درختان کهنسال فورگ نشان از اعتقادات مذهبی مردم نسبت این درختان دارد.

شریعتی منش با اشاره به این که درختان کهنسال بنه قدمگاه بلنجیر با شماره 156 در فهرست اثار ملی ثبت شده ادامه داد: بلنجیر منطقه ای است در فاصله 72 کیلومتری شمال غربی بیرجند و در شهرستان خوسف قرار دارد.

سرو هزار ساله گسک

وی شماره ثبت ملی اثر طبیعی درخت سرو هزار ساله روستای گسک خراسان جنوبی را 154 اعلام کرد و گفت: گسک نام روستایی در فاصله 33 کیلومتری شمال غرب شهر اسدیه درمیان است که در این روستا سرو کهنسالی از نوع تبری که از شادابی مناسبی برخوردار است وجود دارد.

سرپرست میراث فرهنگی خراسان جنوب قطر تنه این درخت را بیش از 155 سانتیمتر و وسعت تاج آن را 135 متر مربع  عنوان کرد، گفت: این درخت هم اکنون  در وسط  حیاط مدرسه این روستا واقع شده است.

درخت بنه رچ با 800 سال قدمت

شریعتی منش گفت: درخت بنه 800 ساله رچ واقع در خراسان جنوبی با شماره ثبت 155 در فاصله 35 کیلومتری جنوب غربی شهر بیرجند، در دامنه رشته های کوه های باقران قرار دارد.

وی ادامه داد:  قطر این درخت بنه  191 سانتیمتر، وسعت تاج آن  225 متر مربع و ارتفاع آن 1.2 متر است که کارشناسان قدمت این درخت را بین 750 تا 800 سال تخمین زده اند.

 وی همچنین چنار کهنسال مزار سلطان تیمور به شماره ثبت ملی 106 واقع در شمال روستای درمیان در مجاور مزار سلطان تیمور را یکی دیگراز درختان کهنسال خراسان جنوبی عنوان کرد.

سرپرست میراث فرهنگی در خت های زیتون های کهنسال فسون با شماره ثبت ملی 105 در روستای فسون از توابع شهرستان خوسف، چنار کهنسال دوشنگان  با شماره ثبت 108در شهرستان درمیان و در فاصله 21 کیلومتری جنوب غربی شهر اسدیه و فاصله یک کیلومتری غرب روستای محمد آباد، چنار کهنسال رزگ در شهرستان بیرجند با شماره ثبت ملی 107 در روستای رزگ در فاصله 12 کیلومتری جنوب شهرستان بیرجند و سرو کهنسال بهلگرد با شماره  ثبت 104 در شهرستان بیرجند در داخل روستای بهلگرد در کنار زمین های زارعی را ازدیگر درختان کهنسال و منحصر فرد خراسان جنوبی عنوان کرد.

وی یادآور شد: بازدید مسافران نوروزی از این درختان زمینه آشنایی آنها را با خلقت بی نقص جهان و قدمت تاریخی خراسان جنوبی فراهم می کند.