بیرجند- کهنسال ترین درختان بنه ایران در خراسان جنوبی با تاج های چتری و قدی بلند و سر به فلک کشیده مسافران نوروزی را فرا می خوانند.

خبرگزاری مهر- گروه استان‌ها: کویر گویی قطعه‌ای از بهشت است که خداوند برای عبرت آدمیان از میان دل دشت های بی‌آب و علف و صخره‌های سنگی سر به فلک کشیده آن و از میان زمین های سرد و سخت و گاهی سوزان تفتان درختان شاداب و سرسبز چنار، سرو و بنه را آفریده  تا جلوه‌هایی از قدرت بیکران خود را به آدمی نشان داده و انسان را در دل کویر بی‌آب و علف و جهنم مانند، مدهوش و حیران جمال و جلال بی‌انتهای خودکرده تا آدمی انگشت تحیر به دهان گرفته و هم‌نوای کوهساران و ستارگان بی‌کران کویر فریاد تبارک الله احسن الخالقین را سر داده و همراه موجودات عالم تسبیح‌گوی خداوند شود.

آری جلوه‌های جمال خداوند را تنها نمی‌توان در باران، گل‌ها و درختان  سرسبز شمال ایران جستجو کرد بلکه کویر هم با آفرینش عجیب و شگفت خود مظهر عجایب و خلقت بی‌مثال خداوند است.

خداوند با رویاندن درختان سر به فلک کشیده سرو و بنه از میان دل صخره‌های سنگلاخی و کوه‌های سر به فلک کشیده به آدمی نشان داده که انسان حتی اگر در قعر جهنم سوزان هم روییده باشد ولی فلسفه خلقت خود را بداند خواه‌ناخواه با حرکات و رفتار خود نه تنها خود تسبیح‌گوی خداوند است بلکه می‌تواند با نشان دادن جلوه‌های بی‌نظیر خلقتش زیبایی جمال الهی را در عالم پراکنده کرده و عالمی را تسبیح‌گوی خداوند کند.

درختان کهنسال سرو و بنه خراسان جنوبی هم بااندام های سر به فلک کشیده و تاج های بلند و چتری خود با عمری بیش از هزار تا ۸۰۰ سال در دل سال های خشک کویر تسبیح‌گوی خداوند بوده و با نمایش جلوه‌های آفرینش خود به پژوهشگران  ورق‌هایی ناگفته از خلقت را نشان می‌دهند که اگر انسان کنجکاو و پژوهشگر با خلقت دقیق و شگفت عالم به‌خصوص کره زمین نیز آشنا خواهد شد.

 

 

درختان کهنسال خراسان جنوبی روایتگر عمر چند هزار ساله زمین

استاد دانشگاه بیرجند با بیان این که درختان کهنسال خراسان جنوبی روایتگر عمر چند هزار ساله زمین هستند،از مسافران نورزوی برای بازید از این جاذبه های طبیعی و منحصر به فرد استان دعوت کرد.

 محمدرضا رضایی با بیان اینکه درختان برای زمین حکم یک جعبه سیاه را داشته که تمام خاطرات زمین را در خود محفوظ نگه می دارند، گفت: درختان کهنسال سرو و بنه خراسان جنوبی در صورت توجه بیشتر و معرفی بهتر به مردم یکی از منابع مهم رونق اکوتوریسم و جذب گردشگران داخلی و خارجی به استان هستند که می توانند در رونق اقتصادی خراسان جنوبی نقش بسزایی داشته باشند.

وی افزود: ما باید بدانیم که وجود پایه‌های کهنسال در هر کشوری نشانه‌ وقار سرزمینی آن کشور بوده و در مطالعات مشهور به گاه‌شناسی درختی، بهترین شاخص و ابزار برای بررسی حال زمین در طول صدها و هزاران سال گذشته‌ای است که آن درخت در آن بستر می زیسته است.

استاد دانشگاه بیرجند ادامه داد: توجه به این نکته جالب است که بدانیم کمتر کشوری شاید در جهان وجود داشته باشد که تعداد پایه‌های کهنسال موجود در آن از هزار عدد هم  گذر کرده و از این منظر ایران و به خصوص خراسان جنوبی بی نظیر است.

وی تصریح کرد: ثبت ملی درختان کهنسال خراسان جنوبی اقدامی بسیار موثر بوده اما متاسفانه در سایر استان های کشور ممکن است توجه چندانی به این پدیده های بی نظیر اکو توریسمی نداشته باشند.

 رضایی افزود: درختان و حلقه های سنی و بررسی شیمیایی آن اطلاعات موثری در اختیار زیست شناسان و باستان شناسان برای تقسیم بندی دوره های مختلف زمین و تخمین سن زمین و مشخص شدن جدول پیدایش حیات و تکامل جانواران و جاندارن در زمین قرار می دهد.

وی عنوان کرد: متاسفانه مردم خراسان جنوبی و عامه مردم بدون این که از ارزش واقعی این درختان اطلاع داشته باشند در کنار آنها زندگی می کنند اما از آن جایی که در ایام عید و تعطیلات قرار داریم بازدید از این درختان فرصت مناسبی برای آشنایی با عمر هزار ساله زمین در اختیار مسافران نوروزی قرار داده و سفر آن ها را هیجان انگیز می کند.

وی با تاکید بر اینکه جاذبه های اکوتوریسم خراسان جنوبی نیازمند معرفی عمومی است؛ بیان داشت: میراث فرهنگی علاوه بر معرفی بافت های تاریخی استان باید توجه بیشتری به معرفی جاذبه های اکوتوریسمی استان به خصوص درختان کهنسال داشته باشد.

استاد دانشگاه بیرجند ادامه داد: ما نباید به درختان به چشم ابزاری نگاه کنیم که تنها تامین کننده غذا، دارو، خوراک و چوب ما هستند بلکه بر خلاف تصور عامه درختان موجودات زنده و شاهدان عینی حوادث و تاریخچه زمین هستند که با شاخ برگ خود روند تکامل حیات را به انسان نشان می دهند.

رضایی با دعوت از مردم و مسافران نوروزی برای بازدید از درختان کهنسال خراسان جنوبی گفت: از مسافران نوروزی و بازدید کنندگان محترم تمنا دارم که فراموش نکنند درختان موجودات زنده ای هستند و از نوشتن یادگاری و رنج دادن این موجودات زنده پرهیز کنند بلکه سعی کنند به وظیفه دینی و ملی خود عمل کرده و این درختان را به عنوان میراث مادی و معنوی به نحو درست برای آیندگان حفظ کنند.

 کهنسال ترین درختان بنه ایران در خراسان جنوبی

 درختان کهنسال بنه و سرو خراسان جنوبی در فهرست آثار ملی طبیعی ثبت شده اند، این درختان کهنسال شامل درخت بنه بیرجند، درخت سرو فورگ درمیان، درختان بنه قدمگاه بلنجیر خوسف، درخت سروهزارساله روستای گسک، درخت چنار کهنسال مزار تیمور، چنار دوشنگان، زیتون های فسون، چنار رزگ، سرو کهنسال بهلگرد و درخت بنه ۸۰۰ ساله  روستای رچ در شمال غربی بیرجند است.

پس از ثبت این درختان کهنسال تحت نظارت،مراقبت و حمایت سازمان میراث فرهنگی کشور قرارگرفته و هرگونه اقدام و عملیاتی که منجر به تخریب یا تغییر در اصالت آنها شود ممنوع اعلام شده است.

درخت ۵۰۰ ساله بنه در بیرجند

 یکی از این درختان درخت بنه کهنسال بیرجند با شماره ثبت ملی ۱۸۶ در ۱۰ کیلومتری جنوب شرقی شهرستان بیرجند قرار دارد و به این دلیل این که به لحاظ جغرافیایی این درخت بنه به  تنهایی در منطقه رشد کرده مردم  از سال های دور این درخت را با نام یکه درخت می شناسند.

 این درخت وضعیت ظاهری سالمی داشته و تاج پوششی کروی آن بسیار سرسبز و شاداب است، براساس قطر درخت، کارشناسان عمر این درخت را ۴۰۰ تا ۵۰۰ سال قدمت زده اند.

 با توجه به قرار گرفتن این درخت کهنسال در فاصله بین شهر بیرجند به عنوان مرکز استان و روستاهای بهلگرد و نوفرست که دارای دو درخت کهنسال سرو هستند این مسیر به یک مسیر بکر برای گردشگری و اکوتوریسم تبدیل شده است.

این درخت از نظر ژنتیکی یکی از گونه های منحصر به فرد در کشور برای مطالعات پژوهشگران گاه شناسی درختی است.

سرو کهنسال فورگ و بنه قدمگاه بلنجیر

 درخت سرو کهنسال فورگ درمیان هم با شماره ۱۵۳ در فهرست میراث طبیعی ثبت شده است، این درخت در روستای فورگ در فاصله ۱۴۰ کیلومتری شرق شهر بیرجند قرار داشته و همچنین در مجاورت مزار روستا درخت کهنسال سروی به قطر ۱۹۱ سانتیمتر و وسعت تاج ۳۳۵ مترمربع وجود دارد.

روشن کردن شمع برای نذر در تنه درختان کهنسال فورگ نشان از اعتقادات مذهبی مردم نسبت این درختان دارد.

درختان کهنسال بنه قدمگاه بلنجیر با شماره ۱۵۶ در فهرست اثار ملی ثبت شده و بلنجیر منطقه ای است در فاصله ۷۲ کیلومتری شمال غربی بیرجند و در شهرستان خوسف قرار دارد.

سرو هزار ساله گسک

گسک نام روستایی در فاصله ۳۳ کیلومتری شمال غرب شهر اسدیه درمیان است که در این روستا نیز سرو کهنسالی از نوع تبری که از شادابی مناسبی برخوردار است وجود دارد.

 قطر تنه این درخت بیش از ۱۵۵ سانتیمتر و وسعت تاج آن ۱۳۵ متر مربع  است و این درخت هم اکنون  در وسط  حیاط مدرسه این روستا واقع شده است.

 درخت سرو هزار ساله روستای گسک خراسان جنوبی به شماره  ۱۵۴ ثبت آثار ملی طبیعی شده است.

درخت بنه رچ با ۸۰۰ سال قدمت

درخت بنه ۸۰۰ ساله رچ واقع در خراسان جنوبی با شماره ثبت ۱۵۵ در فاصله ۳۵ کیلومتری جنوب غربی شهر بیرجند نیز از دیگر درختان کهنسال خراسان جنوبی است که در دامنه رشته کوه های باقران قرار دارد.

 قطر این درخت بنه  ۱۹۱ سانتیمتر، وسعت تاج آن  ۲۲۵ متر مربع و ارتفاع آن ۱.۲ متر است که کارشناسان قدمت این درخت را بین ۷۵۰ تا ۸۰۰ سال تخمین زده اند.

 چنار کهنسال مزار سلطان تیمور به شماره ثبت ملی ۱۰۶ واقع در شمال روستای درمیان در مجاور مزار سلطان تیمور از دیگر درختان کهنسال خراسان جنوبی است.

درختان زیتون های کهنسال فسون با شماره ثبت ملی ۱۰۵ در روستای فسون از توابع شهرستان خوسف، چنار کهنسال دوشنگان  با شماره ثبت ۱۰۸در شهرستان درمیان و در فاصله ۲۱ کیلومتری جنوب غربی شهر اسدیه و فاصله یک کیلومتری غرب روستای محمد آباد، چنار کهنسال رزگ در شهرستان بیرجند با شماره ثبت ملی ۱۰۷ در روستای رزگ در فاصله ۱۲ کیلومتری جنوب شهرستان بیرجند و سرو کهنسال بهلگرد با شماره  ثبت ۱۰۴ در شهرستان بیرجند در داخل روستای بهلگرد در کنار زمین های زارعی از دیگر درختان کهنسال و منحصر فرد خراسان جنوبی است.

بازدید مسافران نوروزی از این درختان زمینه آشنایی آنها را با خلقت بی نقص جهان و قدمت تاریخی خراسان جنوبی فراهم می کند.